الجوهرة فی نسب الامام علی و آله (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | تلمسانی |
| موضوع | اهل بیت |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مکتبة النوری |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۲ ق |
الجَوهَرَة فی نَسَبِ الامام عَلیّ و آله اثر محمد بن ابی بکر تلمسانی، عالم اهل سنت در قرن هفتم هجری، در معرفی شخصیت امیرالمؤمنین(ع) و اخبار و احوال مربوط به وی. نویسنده، نسب خانوادگی علی بن ابی‌طالب (ع) را شرح داده و سپس فرزندان آن حضرت، خصوصاً امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را معرفی کرده است. تلمسانی در ادامه به ذکر شمه‌ای از فضایل انسانی، اخلاقی و معنوی امام علی(ع) پرداخته و از زهد، تقوا و عبادت او سخن گفته است. نویسنده از برخی مواعظ، حکمت‌ها و وصایای امیرالمؤمنین در باب مسائل اخلاقی و عبادی یاد کرده و در پایان کتاب، چگونگی شهادت ایشان به دست خوارج را شرح داده است.
درباره مؤلف
محمد بن ابی بکر عبدالله انصاری تِلمَسانی مشهور به بری، چندان شناخته شده نیست. مصحح کتاب نیز از شرح حال وی اظهار بی‌اطلاعی کرده، جز آنکه کتاب جوهره را در سال ۶۴۵ق به پایان برده است. وی می‌گوید:
- «تلمسانی در جزیره منورقه اندلس زندگی می‌کرده و شاید محل سکونتش سبب بی‌اطلاع ماندن ما از او شده است. بری در قرن هفتم می‌زیسته و کتابش را به امیر این جزیره کوچک اهدا کرده است.»
نام کتاب
محقق کتاب، نام آن را «الجوهرة فی نسب النبی و اصحابه العشرة» ذکر می‌کند که ناشر فقط بخش امام علی و دو فرزند ایشان را منتشر کرده است. از نام اصلی کتاب وی که درباره نسب اصحاب عشره پیامبر نوشته، روشن می‌شود وی از اهل سنت است و به عشره مبشره اعتقاد دارد. همچنین محقق کتاب، دلیل گمنامیِ این اثر را زندگی مؤلف آن در منطقه‌ای کوچک و دور از اندلس ذکر می‌کند.
روش تألیف و محتوا
تلمسانی مطالب خود را به شیوه حدیثی گزارش کرده و سلسله راویان و اسناد را آورده و در غالب موارد از منابع خود یاد کرده است. منابع او عبارتند از کتب شش گانه اهل سنت و کتبی مانند الکامل مبرد و الاستیعاب.
در این کتاب پس از شرحی مختصر از زندگی امام علی (ع) و حضرت زهرا (س)، از احوال امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و مناقب آنان سخن گفته و بار دیگر به امام اول بازگشته و از مناقب و شهادت آن حضرت سخن گفته است.
عناوین
- امیرالمؤمنین ابوالحسن علی بن ابی طالب (ع)
- حسن بن علی (ع)
- حسین بن علی (ع)
- فضائل، مواعظ و وصایای امام علی (ع)
- اخبار علی بن ابی طالب (ع) در ساده‌زیستی زندگانی دنیا
- کیفیت قتل عبدالله بن خباب توسط خوارج
- شهادت علی (ع) توسط خوارج
- مقتل علی (ع)
کتاب الجوهره با ذکر اجمالی نسب امیرالمؤمنین(ع) و برخی از فضائل حضرت شروع شده است.پایان بخش کتاب الجوهره معرفی بر خی از افراد نزدیک به حضرت مانند قنبر و ابو رافع و توصیف برخی از ویژگی‌های او مانند شجاعت و قوت قلب او هنگام حضور در میدان نبرد است.
چاپ
این اثر با تحقیق محمد التونجی به سال ۱۴۰۲ق در مکتبة النوری دمشق و در بیروت توسط مؤسسة الاعلمی للمطبوعات به چاپ رسیده است.
پانویس
منابع
- تلمسانی، محمد بن ابی بکر، الجوهره فی نسب الامام علی، دمشق، مکتبة النوری، ۱۴۰۲ق.
- طباطبایی، عبدالعزیز، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
- الجوهرة فی نسب الامام علی و آله، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۱۲ اسفند ۱۳۹۸ش.
- کتابهای اهلسنت درباره امام علی
- کتابهای فضایل اهلبیت
- کتابهای عربی
- کتابهای قرن ۷ (قمری)